Omdat ik graag mijn mening over interessante boeken deel (en in het afgelegen oord waar ik momenteel verblijf niemand heb om er over te praten), breng ik u het boek ´Ik ben een deserteur, mijn vlucht uit het leger in Irak´onder de aandacht. Het verhaalt de ervaringen van de Amerikaanse soldaat Joshua Key, een sloeber uit Oklahoma die dacht makkelijk geld te verdienen door te tekenen bij de Amerikaanse landmacht. Dat was 2002. Een jaar later maakte hij deel uit van ‘Operation Iraqi Freedom’. In steden als Ramadi en Falluja plaatste hij voor de 43ste Compagnie Gevechtsgenie explosieven aan de voordeuren van Irakezen: Boem en dan naar binnen stormen. Maar terroristen vindt hij niet. Hij ziet er geen één tijdens zijn zes maanden verblijf. In plaats daarvan slaat hij Irakezen in elkaar, vernielt hij bij huiszoekingen interieurs, steelt hun kostbaarheden en ziet nodeloze moordpartijen gepleegd door het Amerikaanse leger. De dramalijn is duidelijk: Een simpele Amerikaanse chauvinist komt tot inkeer bij het aanzien van bloedige excessen gevoerd in naam van de beschaving. Tijdens zijn verlof deserteert hij en vlucht naar Canada.
Ik werd getroffen door zijn kille opsomming van terreur bedoeld om angst te zaaien onder de bevolking. Vrouwen in hun nachtjapon ’s nachts onder schot houden in de tuin terwijl collega’s de zaak binnen sloopten op zoek naar wapens. Bij een checkpoint een chauffeur van een auto doodschieten ‘omdat hij niet had geweten waar hij zijn auto precies moest stilzetten’.
In zijn nawoord zegt Key: Er zullen wel mensen zijn die zeggen dat de Amerikanen in Irak geconfronteerd werden met een gemene, onconventionele oorlog en dat we die oorlog wel op onconventionele wijze moeten voeren. Mijn idee is dat we de kennis, de kunde en de ervaring misten om in Irak onze echte vijanden te vinden. (…) We vochten terug door uit te halen naar burgers die zich niet konden verdedigen. Dat leek de enige manier om terug te vechten- maar het was verkeerd.’
Ik weet nog wel een leger en een oorlog waar deze conclusie op kan slaan.