Directie en gevangenen klagen steen en been over de mensonwaardige leefomstandigheden in de gevangenis van Tarin Kowt. Beloofde Nederlandse hulp laat lang op zich wachten.... Ik was op stap met Sardar Mohammad (47) directeur van de gevangenis in Tarin Kowt. En dat was een hete bedoening. Hoge lemen muren afgezet met prikkelraad stopten ieder zuchtje wind op de bloedhete binnenplaats. Ook in de meeste cellen, ontbrak verse lucht. 'Als de elektriciteit uit valt, wordt het snel benauwd.' Hij liep een halfduistere ruimte binnen van nauwelijks vier bij vier zien. Twaalf gevangenen bivakkeren hier 's nachts. 'We slapen op elkaar,' riep een man op een dun matras op de grond. Voor bedden is geen plaats. 'Drie jaar geleden is iemand gestorven aan zuurstofgebrek,' verzekerde een stem in het donker. Vensters ontbreken in de meeste cellen. In de smalle hal temidden van plastic watercontainers toonden gevangenen witte uitslag op handen en voeten. ´Velen hebben huidziekten door de slechte hygiëne,' stelde de directeur vast. Een man zei me dat hij volgens een arts aan tuberculose lijdt en afgezonderd moet worden. Alleen ontbreekt de ruimte daarvoor. 'Van origine is dit het woonhuis van de vice-gouverneur.' verklaarde Sardar Mohammad. 'Het is nooit gebouwd als gevangenis.' Hij wees naar de vijver waarin alle vijftig gevangen zich dagelijks wassen.

Het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking droeg vorig jaar 17.000 euro bij aan de verbetering van de leefomstandigheden van de 'Mahbas'. Als lead nation in Uruzgan is ons land medeverantwoordelijkheid voor het menselijke leefomstandigheden in de gevangenis. Het resultaat is een aanfluiting. Drie wc's en 2 badkamers zijn gebouwd, maar de ruimtes zijn sinds oplevering maanden geleden afgesloten met een hangslot. Niemand kan er gebruik van maken. 'De aannemer wil eerst zijn geld zien.' Alle gevangenen poepen als vanouds in een gat in een hol onder de grond. De achtermuur fungeert als urinoir, wat stankoverlast op de binnenplaats veroorzaakt. Verontrustend vond directeur Sardar het gebrek aan scheiding tussen de veroordeelden. De meesten zijn ordinaire criminelen; overvallers, kidnappers en drugshandelaren. Maar er zitten ook drie minderjarigen tussen. Negen bewoners vallen onder de politieke categorie en zijn via de inlichtingendienst NDS binnengekomen en mogelijk taliban-aanhangers. De 18-jarige Matiullah volgde de opleiding tot politieagent bij de Nederlandse militairen. 'Toen ze een stukje hasjiesj bij me vonden, werd ik overgedragen aan de politie.' Al twee maanden slaapt hij in een cel onder de grond die hij deelt met tien mannen zonder duidelijkheid over zijn lot.

Vrijwel direct na de komst van Nederlandse militairen in augustus 2006 werd een nieuwe gevangenis beloofd, wist de directeur me te vertellen. Op de plek buiten de stad waar er vroeger ook een stond. Die is in  2001 door de Amerikanen gebombardeerd tijdens de invasie van Afghanistan. ´Ik hoor er al een jaar niks meer over.´

In een reactie deelt het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking mee dat Nederland 'maximaal twee miljoen euro' bijdraagt aan de bouw van de nieuwe gevangenis. Naar verwachting zal de bouw nog dit jaar van start gaan. Maar de planning is een langdurig proces, meldt Den Haag: 'Het garanderen van de gewenste standaard en duurzaamheid van de faciliteit neemt veel tijd in beslag, en ook de afstemming met alle betrokken instanties is zeer tijdrovend.' Voor directeur Sardar Mohammad duurt het allemaal veel te lang.'Dit is de slechtste gevangenis van heel Afghanistan.'

Hier het verhaal plus extra foto's.

Op de blogfoto een cel, zonder vensters, zitten de vaste bewoners op de grond.